Stopa procentowa to cena pieniądza, jaką kredytobiorca płaci za pozyskanie tego pieniądza. Inaczej rzecz ujmując, to koszt kapitału, jaki przysługuje jego posiadaczowi z racji udostępnienia go innym na określony czas. Koszt ten wyrażony jest zazwyczaj jako procent od pożyczonej sumy i mierzony jest w ujęciu rocznym. To podstawowy instrument polityki monetarnej realizowanej przez bank centralny danego kraju.
W Polsce, ustalana jest przez Radę Polityki Pieniężnej w oparciu o analizę czynników makroekonomicznych i gospodarczych. Narodowy Bank Polski wytycza pięć stóp procentowych (stopa referencyjna, stopa lombardowa, stopa depozytowa, stopa redyskontowa i stopa dyskontowa). Dotyczą one różnych sposobów uzyskiwania płynności przez banki komercyjne. Normując ich wysokość, bank centralny istotnie oddziałuje na całą gospodarkę.
Niskie stopy procentowe powodują zwiększenie kapitału na rynku. Przekłada się to na niższe raty kredytów, co napędza sprzedaż produktów i usług oraz wzrost produkcji. Lokaty stają się mało atrakcyjne, bo ludzi przestają oszczędzać.
Wysokie stopy procentowe wpływają negatywnie na inwestycje. Rosną raty, pieniądz staje się droższy, a ludzie rzadziej kupują i zaczynają oszczędzać. Na rynku jest mniej pieniądza, kredyty stają sie drogie. Oprocentowanie lokat rośnie, przez co zachęca do odkładania na nich kapitału. Stopy procentowe mają więc ważna zadanie – stymulują gospodarkę. Jak zatem wpływają na kurs walut?
Stopy procentowe, poziom bezrobocia, PKB oraz inflacja to cztery główne czynniki mające wpływ na inwestycje. Inwestor czy też osoba handlująca walutami powinna być na nie wyczulona i cały czas mieć je na oku. Co ważne, należy pamiętać, że dotyczą one tylko jednej jednostki pieniężnej. Nie odnoszą się do par walutowych. Jeśli bierze się pod uwagę parę walutową, trzeba kontrolować zmiany obu notowań z danej pary.
Bazową stopą ustalaną przez bank centralny danego kraju jest stopa referencyjna. Określa minimalną cenę, po jakiej bank centralny organizuje operacje otwartego rynku na rynku międzybankowym. Polega to na zakupie bądź sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych w celu przywrócenia równowagi na rynku.
Biorąc pod uwagę wpływ stóp procentowych na waluty, trzeba zaznaczyć, że kluczowymi organami w ich ustalaniu są banki centralne: w USA, EBC oraz Japonii. Jak to działa? Na przykład: osoba nastawiona na zysk widzi, że oprocentowanie depozytów w USA jest na poziomie 3%, a w UE 1%. Wnioskuje, że nastąpi odpływ kapitału z Europy do USA, czyli wzrośnie popyta na dolara amerykańskiego. Wyższy procent spowoduje wzrost waluty, a obniżka spadek kursu jednej jednostki wobec innych. Stopa referencyjna jest poniekąd rentownością danej waluty.
Co więcej, inwestorzy patrzą także z wielką uwagą na treść konferencji prasowych banków centralnych. Zapowiadane zmiany dają osobom robiącym transakcje wiedzę, np. że stopy procentowe spadną, a co za tym idzie, inwestor może działać odpowiednio wcześniej i podejmować decyzje dotyczące transakcji, przez co już samo orzeczenie organu finansowego nie przyniesie większego wpływu na inwestycje.
Decyzja Rady Polityki Pieniężnej z października 2021 r. o podwyżce stóp procentowych wpłynęła na umocnienie polskiej waluty. Jest to pierwszy od 9 lat wzrost. Główna stopa referencyjna została podniesiona z 0,1 proc. do 0,5 proc. Tym samym, PLN umocnił się względem EUR i USD.
Polecamy: porównywarki ubezpieczeniowe
20
24k
20
Dr Genowefa Pietrzykowska
Doktor nauk ekonomicznych.
